Պետական գույքը հիմնականում իրավական հասկացություն է, որը ենթադրում է որոշակի օբյեկտներ, ռեսուրսներ կամ գույք, որոնք ուղղակիորեն պատկանում են պետությանը:
Ի՞նչ է գույքը:
Հասկանալու համար, թե ինչ է պետական սեփականությունը, անհրաժեշտ է ընդհանրապես սահմանել սեփականության հասկացությունը: Տնտեսական գիտության տեսանկյունից սեփականությունը հիմնականում ընկալվում է որպես որոշակի օբյեկտ տնօրինելու, տիրապետելու և օգտագործելու իրավունք:
Որպես իրավաբանական կատեգորիա, գույքը դիտարկվում է օրենքի առարկայի իմաստով և բաժանվում է, իր հերթին, պետական, քաղաքային և մասնավոր:
Ռուսաստանի Դաշնությունում սեփականության հիմքում ընկած է այնպիսի իր կամ օբյեկտ տիրելու, տնօրինելու և օգտագործելու իրավունքը և ունակությունը, որի նկատմամբ տարածվում է սեփականության իրավունքը:
Պետական սեփականություն
Պետական սեփականությունը կատարում է բավականին յուրահատուկ գործառույթներ ՝ հանդես գալով որպես տնտեսական կայունության երաշխավոր, միաժամանակ լուծելով որոշ սոցիալական գործառույթներ:
Պետությունը, որպես սեփականատեր, տարածում է իր իրավունքները տարբեր օբյեկտների յուրացման, օգտագործման և տնօրինման վրա, միևնույն ժամանակ, պետությունն ինքը իրավաբանորեն նույն մասն է, ինչ սովորական մասնավոր սեփականատերը և նրա գործողությունները նրա ունեցվածքի հետ կապված: համարվում են ընդհանուր ընդունված տնտեսական և իրավական կարգավորումներ:
Մյուս կողմից, պետությունն ինքը տարբերվում է շարքային սեփականատիրոջից օրենսդրական և կարգավորող ակտեր ընդունելու իր իրավունքով, ներառյալ պետական և այլ գույքին վերաբերող գործողությունները:
Կա նաև մեկ այլ կարևոր տարբերություն: Պետության իրավասության ներքո գույք ստանալու իրավունքը կարող է լինել մասնավոր անձի համար անհնարին այնպիսի մեթոդներ, ինչպիսիք են հարկերը, տուրքերը, տուրքերը և, բացի այդ, ռեկվիզիտը, բռնագրավումը կամ պետականացումը:
Պետական սեփականության իրավունքը դադարեցնելու միակ միջոցը մասնավորեցումն է:
Մի քիչ պատմություն
Սկզբնապես մարդկային հասարակությունը չգիտեր սեփականություն մինչև դրա զարգացման որոշակի փուլ: Միայն դասակարգային հասարակության ստեղծման դարաշրջանից կարելի է խոսել որոշակի օբյեկտների կամ առարկաների սեփականության առաջացման մասին: Այսինքն ՝ հասարակության սոցիալական շերտավորումն էր, որ հիմք դրեց մասնավոր սեփականության և, միևնույն ժամանակ, հանրային սեփականության առաջացմանը, որոնք հետագայում դարձան պետական սեփականության հիմքը:
Բուն հանրային սեփականությունը, երբ կառուցվեց պետությունը, սկսեց մասամբ պատկանել պետությանը, մասամբ էլ մնաց հանրային կամ համայնքային սեփականության տեսքով:
