Իրավաբանական գիտության տարբեր ճյուղեր ուսումնասիրելիս հաճախ դժվարություններ են առաջանում `կապված սուբյեկտիվ իրավունքի էության թյուրիմացության հետ: Այս կատեգորիան իրավագիտության մեջ ամենակարևորներից մեկն է: Սուբյեկտիվ իրավունքները կապված են կոնկրետ մեկ միասնական իրավական հարաբերությունների մեջ գտնվող անձանց շահերի բավարարման հետ: Դրանք չպետք է շփոթել օբյեկտիվ օրենքի հետ, որը սոցիալական վարքի նորմերի և կանոնների բարդ համակարգ է:
Դատագիտության սուբյեկտիվ օրենքը կոչվում է հնարավոր վարքագծի միջոց, որը նշանակվում է լիազորված անձի համար և ապահովվում է իրավական հարաբերությունների այլ մասնակիցների վրա պարտականությունների հանձնարարմամբ: Մենք այստեղ խոսում ենք թույլատրելի վարքի աստիճանի մասին, որն իրականացվում և ձեռք է բերվում օբյեկտիվ օրենքի հիման վրա:
Սոցիալական հարաբերությունների զարգացման ընթացքում սուբյեկտիվ իրավունքներն ու պարտականությունները բացառապես հայտնվում են սոցիալական փոխգործակցության երկու առանձին մասնակիցների միջև: Ամանակի ընթացքում հասարակության մյուս անդամների միջեւ հայտնվում է նույն հարաբերությունը, ինչը իրավական կարգավորման անհրաժեշտություն է ստեղծում: Այս պահից սկսվում է օրենքի գերակայության պաշտոնական սահմանումը: Ձևականացված նորմը ցույց է տալիս, թե վարքի որ չափով են օժտված իրավաբանական հարաբերությունների սուբյեկտները, որոնցից որն ունի սուբյեկտիվ իրավունքներ և պարտականություններ:
Սուբյեկտիվ իրավունքներն իրականացվում են իրավական հարաբերությունների մասնակիցների կողմից որոշակի գործողություններ կատարելու միջոցով `օգուտներ ստանալու համար, որոնց առնչությամբ առաջացել է իրավահարաբերություն: Մեկ անձի սուբյեկտիվ իրավունքը համապատասխանում է մյուսների իրավական պարտավորությանը: Սուբյեկտիվ իրավունքը դադարեցվում է դրանից հրաժարվելու դեպքում կամ երբ այդ իրավունքը փոխանցվում է այլ անձանց:
Օրենքի այս տեսակն այսպիսի անուն է ստացել, քանի որ սուբյեկտիվ իրավունքն անմիջականորեն կապված է առանձին առարկայի կարիքների բավարարման հետ: Բացի այդ, այս իրավունքի իրականացումը կախված է անձի սուբյեկտիվ կամքից, այս կամ այն գործողությունը կատարելու կամ դրանից հրաժարվելու ցանկությունից: Եթե գործողություններն օրինական են, թույլատրված վարքի շրջանակներում անձը չի կարող սահմանափակվել, նա իրավունք ունի օգտվել այդ անձին տրամադրվող արտոնություններից: Եթե լավի կարիքը չկա, սուբյեկտիվ իրավունքն անտեղի է դառնում և չի իրականացվում:
Որպես օրինակ, մենք կարող ենք բերել մի իրավիճակ, երբ մարդը, հիասթափված լինելով քաղաքական առաջնորդի գործողություններից, արձագանքում է դրանց քաղաքական պասիվությամբ և հրաժարվում է մասնակցել ընտրություններին: Այլ կերպ ասած, մենք այստեղ խոսում ենք ընտրական իրավունքի իրացումից հրաժարվելու մասին: Սուբյեկտիվ իրավունքն այս պարագայում անտեղի է դառնում իրավահարաբերություններ կրողի համար:
