Քրեական դատավարության գործող օրենսդրությանը համապատասխան `խափանման միջոցի ամենաբարձր չափը կալանավորումն է: Այս միջոցը դատարանը կարող է սահմանել կասկածյալների և որոշակի կատեգորիաների հանցագործություններ կատարելու մեջ մեղադրվողների, ինչպես նաև այլ բացառիկ դեպքերում:
Խափանման միջոցներ են կիրառվում կասկածյալների նկատմամբ, որոնք մեղադրվում են հանցագործություններ կատարելու մեջ, մինչև դատարանի վճիռ կայացնելը: Խափանման միջոց կիրառվում է առավելագույն խափանման միջոցը, որի նշանակման բացառիկ իրավունքը տրվում է դատարանին: Ընդհանուր կանոնը որոշում է, որ խափանման միջոցը կարող է ընտրվել միայն այն հանցագործությունները կատարելիս, որոնց համար կարող է նշանակվել ավելի քան երեք տարի ժամկետով ազատազրկում: Անգամ այս պարագայում դատարանը պետք է եզրակացնի, որ անհնար է խափանման միջոց մեկ այլ `ավելի մեղմ նշանակել հետաքննության, հետաքննության, դատաքննության ժամանակահատվածի համար: Միևնույն ժամանակ, այս միջոցի նպատակը պաշտոնականացնող դատարանի որոշումը չի կարող անտրամաբանական լինել, այն պետք է պարունակի հղումներ հատուկ հանգամանքների վրա (օրինակ ՝ գործառնական-որոնողական գործունեության արդյունքների), որոնք ծառայել են որպես նման որոշման հիմք:
Կապիտալի սահմանափակում նշանակելու բացառիկ դեպքեր
Որոշ դեպքերում, դատարանի կողմից կարող է նշանակվել խափանման ամենաբարձր միջոցը նույնիսկ կասկածանքով ՝ աննշան ծանրության սխալ արարք կատարելու մեղադրանքով, որի համար պատասխանատվությունը չի հասնում երեք տարվա ազատազրկման: Այս տարբերակը հնարավոր է այն դեպքերում, երբ հնարավոր չէր պարզել կասկածյալի կամ մեղադրյալի ինքնությունը, ինչպես նաև Ռուսաստանի Դաշնությունում մշտական բնակության վայրի բացակայության դեպքում: Բացի այդ, կալանքի նշանակումը հնարավոր է այդպիսի անձի անբավարար պահվածքի դեպքում, ինչը նշանակում է նախկինում նշանակված կանխարգելիչ միջոցի խախտում, դատական և քննչական մարմիններից փախուստ: Եթե անչափահասի նկատմամբ այդպիսի միջոց է կիրառվել, ապա նա պետք է կասկածվի, մեղադրվի ծանր, հատկապես ծանր հանցագործության մեջ (միջին ծանրության հանցագործության համար ազատազրկումը բացառիկ դեպքերում թույլատրվում է):
Մահապատժի նշանակման կարգը
Խափանման միջոց կալանքը վերցնելու ձևով դատավորը նշանակում է միայն այն դեպքում, եթե կա համապատասխան քննիչ, հետաքննող սպա: Այս պաշտոնյաները պարտավոր են գրավոր հիմնավորել այս հատուկ միջոցը ընտրելու անհրաժեշտությունը, տրամադրել իրենց փաստարկները հիմնավորող ապացույցներ: Խափանման միջոց նշանակելու հարցը լուծվում է առանձին դատական նիստում, որին պարտադրաբար բերվում է կասկածյալը կամ մեղադրյալը: Միջնորդությունը քննարկելիս դատավորը կարող է բավարարել այն կամ հրաժարվել այդ միջոցը կիրառելուց: Երկրորդ դեպքում դատարանը կարող է ինքնուրույն նշանակել տնային կալանք կամ գրավ:
